Meespeelplezier is een methodiek voor het bevorderen van levensvreugde bij mensen met dementie. In het kort is Meespeelplezier het spelen door en voor mensen in een vergevorderd stadium van dementie om op deze manier contact te kunnen maken en de uitdrukkingsmogelijkheden voor deze mensen te vergroten. Ik heb als geestelijk verzorger in een verpleeghuis gewerkt en verschillende individuele contacten gehad en gesprekken gevoerd met mensen met dementie. Tijdens deze contacten heb ik gemerkt dat het voor sommige mensen, die dieper weggezakt raken in de dementie, steeds moeilijker wordt om te communiceren met woorden. Voor deze doelgroep is mijn methodiek bedoeld. 

Ik verzorg trainingen in het spelen voor en door dementerende mensen voor vrijwilligers, familie en/of verzorgers in verpleeghuizen of in dagbestedingscentra. De trainingen bestaan uit vier sessies van een uur. Bovendien wordt er een contact/speelpakket en een handleiding bijgesloten. Na de introductie en trainingen kan de methodiek zelfstandig worden voortgezet. 

Voor sommige mensen zijn er geen woorden meer om mee te praten. De rationaliteit wordt langzamerhand minder totdat het geheel verdwijnt, maar het gevoelsleven blijft ruim aanwezig. In het gevoelsleven van mensen met dementie is er wel degelijk manoeuvreerruimte. Mensen in een vergevorderd stadium van dementie zijn vaak heel goed op andere gevoelens te brengen.

Ik heb bijvoorbeeld gemerkt dat er ook door middel van een pop of ander speelgoed contact gemaakt kan worden. Ik krijg hier heel goede reacties op. De mensen met dementie bij wie ik deze methodiek heb uitgeprobeerd werden heel blij, rustig en ontspannen door het knuffelen, op schoot houden, en praten tegen de pop. Oude gevoelens van tederheid werden hierdoor weer aangesproken. Ook het achter elkaar leggen van blokjes riep vrolijkheid en prettige gevoelens op. Bovendien heb ik gezien dat de interesse en nieuwsgierigheid goed geprikkeld kan worden met verschillende materialen. Veel gevoelens kunnen in dit contact worden beleefd. Er kan voor iets gezorgd worden, mee geknuffeld worden, tegen gepraat worden, lief gevonden worden; allemaal positieve en blij makende emoties. 

De gevoelens van welzijn en levensvreugde van deze mensen werden door het spelen en het contact maken door middel van het materiaal aanzienlijk verhoogd. Spelen is iets dat men altijd op een eigen tempo, manier en niveau kan doen. Bovendien worden er door te spelen allerlei zintuigen gestimuleerd. Dit is zeer belangrijk en waardevol voor mensen met dementie.

De methode Meespeelplezier moet onder begeleiding plaatsvinden. Ik richt een afgeschermde ruimte zo in dat er door de bewoners kan worden gespeeld. Er komt een tafel met daarop verschillende poppen/knuffels met kleertjes, autootjes, treintjes, blokken en een grote stukken puzzel. Samen met een verzorgende/vrijwilliger zal ik dan aan de tafel gaan zitten en zelf met veel plezier gaan spelen om op deze manier de bewoners te verleiden om mee te doen. Er wordt uitgegaan van de signalen die de bewoners zelf geven. 

Het zelf met veel plezier spelen is essentieel voor deze methodiek. Het is bovendien heel belangrijk ervan bewust te zijn dat jouw eigen stemming een grote invloed en weerslag kan hebben op mensen met dementie. Zij hebben vaak goede voelsprieten voor het gevoel dat je onbewust uitstraalt.

Afhankelijk van de reacties op het materiaal kan iemand iets in handen worden gegeven. Spelen vat ik ruim op, zelfs het achter elkaar leggen van een paar blokjes kan al een verbetering zijn. Er worden dan immers allerlei zintuigen gestimuleerd. Vanzelfsprekend moet dit alles met het grootste respect voor de mensen met dementie gebeuren en moet er bovenal goed geluisterd worden naar de signalen die zij geven.

Spelen is geen betutteling! Het is goed om open te kijken naar wat prettig en vreugde bevorderlijk kan zijn voor sommige mensen met dementie. Deze methode zal zeker niet voor iedereen geschikt of passend zijn, maar ik denk dat er al veel gewonnen is als het voor een paar mensen momenten van plezier en gevoel van verbinding kan betekenen. Dit geldt vooral voor diegene die zich niet meer met woorden kunnen uitdrukken en waarvoor dus de groepsgesprekken ongeschikt zijn.

De nadruk ligt op het verbeteren van de levensvreugde van de mensen die lijden aan dementie. 

De voordelen van Meespeelplezier nog even op een rijtje:

• De methode Meespeelplezier gaat uit van de signalen die de mensen met dementie zelf geven. Hier wordt goed naar geluisterd en de methode wordt hierop aangepast en uitgebreid.
• Er worden verschillende positieve gevoelens door Meespeelplezier opgeroepen. De deelnemers hebben verschillende gevoelens laten zien, zoals tederheid, zorgzaamheid, vreugde en interesse en nieuwsgierigheid voor het materiaal.
• Er is uitgeprobeerd of de deelnemers ook uit zichzelf gingen spelen en dit gebeurde inderdaad.
• We hebben gezien dat het speelgoed werd betrokken in het vertellen. Het zorgt ervoor dat er iets tastbaars is dat gebruikt kan worden in de communicatie. Hierdoor wordt de uitdrukkingsmogelijkheid van de deelnemers vergroot.
• Bij de proefsessies heb ik gezien dat er progressie is,  dat wil zeggen dat elke sessie van Meespeelplezier beter gaat. De deelnemers lijken steeds meer op hun gemak en gaan steeds sneller en soepeler om met het speelgoed. Met deze groep mensen zou je verwachten dat ze de vorige keren vergeten zijn, maar blijkbaar herkennen ze de sfeer of blijft er iets van hangen.
• De verzorging van de afdeling geeft aan dat de mensen na de sessie met Meespeelplezier veel rustiger en vrolijker terugkomen op de afdeling. Bovendien zijn de deelnemers na Meespeelplezier gemakkelijker op andere positiever gevoelens te brengen. Ook waren ze helderder en was er beter oogcontact met hen te maken. 
• Een instelling (verpleeghuis) kan lang profijt van Meespeelplezier hebben omdat het een methode is die zelfstandig voortgezet kan worden.
• Een bijkomend voordeel voor de instelling is dat deze naar buiten toe kan laten zien dat de zorg voor deze doelgroep belevingsgericht is en past bij de methode Warme Zorg.